“Βρώμικη” 12άδα φρούτων και λαχανικών

Βασικές διαπιστώσεις του Dirty Dozen  

Η φράουλα διατηρεί τα πρωτεία της τροφής με τα περισσότερα φυτοφάρμακα, όμως νέες μετρήσεις δείχνουν και άλλα φρούτα και λαχανικά που εμφανίζουν αυξημένες ποσότητες χημικών.

Γνωρίζουμε ήδη πολύ καλά τη σημασία του να καταναλώνουμε φρούτα και λαχανικά που είναι στην εποχή τους. Δυστυχώς όμως, ορισμένα φρέσκα τρόφιμα ακόμα και στην εποχή τους εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων. Τα χημικά αυτά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όχι μόνο μειώνουν την ευεργετική επίδραση των φρούτων και των λαχανικών στον οργανισμό, αλλά και μπορεί να επιβαρύνουν την υγεία, από το νευρικό μέχρι το ορμονικό και ενδοκρινικό σύστημα.

Η Περιβαλλοντική Ομάδα Εργασίας (EWG), μια αμερικανική ΜΚΟ που ασχολείται με τη μελέτη τοξικών χημικών ουσιών στις τροφές, πραγματοποιεί ετήσιους ελέγχους σε μια ευρεία γκάμα μη βιολογικών καλλιεργειών, προκειμένου να διαπιστώσει ποια είναι τα φρούτα και τα λαχανικά με τα περισσότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Δυστυχώς κάθε χρόνο τα αποτελέσματα είναι λίγο-πολύ τα ίδια: Οι φράουλες κατέχουν σταθερά το στέμμα του πιο «μολυσμένου» από χημικά τροφίμου, γι’ αυτό και όταν δεν αγοράζουμε βιολογικές θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα ενδελεχείς με το πλύσιμό τους.

Τη δεύτερη θέση στη λίστα «Dirty Dozen», όπως την ονομάζει η EWG, διατηρεί επίσης εδώ και χρόνια στις ΗΠΑ το σπανάκι, ενώ στην τρίτη θέση παραμένει το κέιλ (λαχανίδα). Στη λίστα του 2024 φιγουράρουν για πρώτη φορά δύο νέες τροφές, που σύμφωνα με τους ειδικούς απαιτούν την προσοχή μας: τα μούρα και τα φασολάκια.

Τα φρούτα και τα λαχανικά με τα περισσότερα φυτοφάρμακα (για το 2024):

  • Φράουλες
  • Σπανάκι
  • Κέιλ (λαχανίδα)
  • Σταφύλια
  • Ροδάκινα
  • Αχλάδια
  • Νεκταρίνια
  • Μήλα
  • Γλυκές και καυτερές πιπεριές
  • Κεράσια
  • Μούρα
  • Πράσινα φασόλια

Τι φυτοφάρμακα περιέχονται στις βρώσιμες καλλιέργειες και πόσο επικίνδυνα είναι;

Σύμφωνα με την EWG, τα τέσσερα από τα πέντε φυτοφάρμακα που ανιχνεύονται στα φρούτα και τα λαχανικά είναι μυκητοκτόνα. Τα δύο από αυτά, η φλουδιοξονίλη και η πυριμεθανίλη (που έχουν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις από όλα τα υπόλοιπα) είναι γνωστά ως ενδοκρινικοί διαταράκτες. Αυτό σημαίνει ότι παρεμβαίνουν στα βασικά ορμονικά συστήματα στο σώμα που είναι υπεύθυνα για πολλές πτυχές της ανάπτυξης και της αναπαραγωγής.

Τα φυτοφάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται καθώς αναπτύσσονται τα τρόφιμα για να αποτρέψουν ή να αφαιρέσουν μύκητες, όμως εφαρμόζονται και μετά τη συγκομιδή για να διατηρηθούν τα προϊόντα χωρίς μούχλα κατά τη μεταφορά τους στα καταστήματα. Και παρόλο που τα τρόφιμα πλένονται πριν προωθηθούν στην αγορά, ίχνη από τα χημικά αυτά παραμένουν.

Clean Fifteen : Τα φρούτα και λαχανικά με τα λιγότερα φυτοφάρμακα

Αξίζει να σημειωθεί ότι η EWG δημοσιεύει μία ακόμα λίστα που περιλαμβάνει τα τρόφιμα με τα λιγότερα φυτοφάρμακα που ελέγχθηκαν τη χρονιά που πέρασε, τα οποία θωρακίζονται καλύτερα από το παχύ εξωτερικό τους περίβλημα (φλούδα). Ποια είναι αυτά;

  • Αβοκάντο
  • Γλυκό καλαμπόκι
  • Ανανάς
  • Κρεμμύδια
  • Παπάγια
  • Κατεψυγμένος αρακάς
  • Σπαράγγια
  • Πεπόνι Honeydew
  • Ακτινίδια
  • Λάχανο
  • Καρπούζι
  • Μανιτάρια
  • Μάνγκο
  • Γλυκοπατάτες
  • Καρότα

 Πώς οι καταναλωτές μπορούν να αποφύγουν τα φυτοφάρμακα

Τα τρόφιμα της λεγόμενης “βρόμικης” 12άδας μπορούμε να τα αγοράζουμε κατά προτίμηση από μαγαζιά με βιολογικά προϊόντα (εφόσον αυτό είναι δυνατόν), να τα πλένουμε σχολαστικά, να τα καθαρίζουμε ή να τα βράζουμε. (πχ, το μήλο: το πλένουμε σχολαστικά, μετά πλένουμε τα χέρια μας για να φύγει το φυτοφάρμακο από τα χέρια μας, και έπειτα το καθαρίζουμε τη φλούδα).

Οι άνθρωποι που τρώνε βιολογικά προϊόντα τρώνε λιγότερα φυτοφάρμακα. Μια μελέτη της Cynthia Curl του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον η οποία δημοσιεύθηκε στις 5 Φεβρουαρίου, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν  βιολογικά προϊόντα είχαν σημαντικά λιγότερο οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα σε δείγματα ούρων τους, παρόλο που ανέφεραν ότι έτρωγαν το 70 % περισσότερες μερίδες φρούτων και λαχανικών ανά ημέρα από ενήλικες που αναφέρουν ότι «σπάνια ή ποτέ” αγοράζουν βιολογικά προϊόντα (Curl 2015).Αρκετές μακροπρόθεσμες μελέτες  έχουν δείξει ότι τα οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών.

Πηγή: Environmental Working Group,

Απέναντι όχθη, ow.gr