ΔΕΠΥ (Διαταραχή Διάσπασης της Προσοχής και Υπερκινητικότητας) και χρωστικέςτροφίμων

 

Με βάση προηγούμενη έρευνα, ο Οργανισμός Τροφίμων του Ηνωμένου Βασιλείου (FSA) χρηματοδότησε μια μελέτη £ 1 εκατομμυρίου στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον για να διερευνήσει εάν τα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων θα μπορούσαν να προκαλέσουν υπερκινητικότητα στα παιδιά.

 

Ερευνητές στην ψυχολογία, σε συνεργασία με έναν καθηγητή στην υγεία των παιδιών, ανέπτυξαν μια αυστηρά σχεδιασμένη δοκιμή που μελέτησε 300 παιδιά ηλικίας τριών ή οκτώ και την επίδρασή τους σε χρωστικές και πρόσθετα. Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο Lancet, αποκάλυψαν σημαντική αύξηση στη συμπεριφορά τύπου ADHD, συμπεριλαμβανομένης της παρορμητικής συμπεριφοράς και της απώλειας συγκέντρωσης, σε παιδιά και στις δύο ηλικιακές ομάδες. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι 6,6 τοις εκατό των παιδιών στο Ηνωμένο Βασίλειο ηλικίας 3 έως 12 ετών πάσχουν από ADHD και αυτό το ποσοστό θα μπορούσε να μειωθεί κατά 30 τοις εκατό εάν απαγορευτούν τα πρόσθετα.

 

«The Southampton Six»

Τα αποτελέσματα της έρευνας του Southampton οδήγησαν την FSA να προτείνει την αφαίρεση έξι τεχνητών χρωμάτων  από τα τρόφιμα. Τα πρόσθετα, που βρίσκονται σε γλυκά, μπισκότα και αναψυκτικά, είναι:

  • Tartrazine (E102)
  • Ponceau 4R (E124)
  • Sunset Yellow (E110)
  • Camoisine (E122)
  • Quinoline Yellow (E104)
  • Allura Red (E129) 

Ωμέγα 3

Αντίθετα, άλλες μελέτες δείχνουν ότι  οι τροφές που περιέχουν ω3 λιπαρά φαίνεται ότι μπορεί να είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία/βελτίωση της ΔΕΠΥ. Τα αποτελέσματα είναι δεν είναι οριστικά, αλλά τα οφέλη των ω3 στον εγκέφαλο είναι γνωστά. Αρκετό ψάρι και αυγουλάκι (κυρίως κρόκο) λοιπόν!

Μητρική δίαιτα

Η δίαιτα της εγκυμονούσης έχει συσχετιστεί με την εμφάνιση ΔΕΠΥ στα παιδιά. Η προσέγγιση είναι εξατομικευμένη και καλό είναι να συμβουλεύεται τον παιδίατρο. Ομοίως επηρεάζει και το στρες στην εγκυμοσύνη. 

Φθαλικές ενώσεις

Έκθεση σε φθαλικές ενώσεις έχουν συσχετιστεί με τη ΔΕΠΥ. Στις ΗΠΑ απαγορεύτηκαν τα παιχνίδια με φθαλικές ενώσεις.

Βιβλίο vs tablet….

Η φιλαναγνωσία , η αγάπη δηλαδή για το βιβλίο, έχει αποδειχθεί ότι βοηθά σε όλες τις πτυχές της ανάπτυξης του παιδιού. Ας δούμε περιληπτικά κάποια από τα βασικά οφέλη της :
 
Κατ’αρχάς, η ανάγνωση βιβλίων βοηθά στην ανάπτυξη μίας πιο κοντινής σχέσης του γονέα με το παιδί. Για να γίνει αυτό σαφές, ας αναλογιστούμε μία εικόνα : ο γονέας και το παιδί είναι μαζί, αγκαλιασμένοι πάνω από ένα βιβλίο, ακούν τις ίδιες λέξεις, βιώνουν αντίστοιχα συναισθήματα , μοιράζονται τις ίδιες εμπειρίες, δημιουργούν με τη φαντασία τους αντίστοιχες εικόνες. Επιπλέον, όπως έχει αποδειχθεί ερευνητικά,οι μαθητές που είχαν εκτεθεί σε ανάγνωση από τη βρεφική και προσχολική ηλικία είναι περισσότερο πιθανό να αποδώσουν ικανοποιητικά σε όλες τις πτυχές της επίσημης δημοσιας εκπαίδευσης. Σχετικά με το γλωσσικό επίπεδο, μέσα από τη λογοτεχνία εμπλουτίζεται το λεξιλόγιο και βελτιώνονται οι λεκτικές δεξιότητες, ικανότητες που το παιδί θα αξιοποιήσει τόσο στον προφορικό λόγο, όσο και στην παραγωγή γραπτού λόγου. Επίσης, η ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων ή παραμυθιών ενισχύουν τη μνημονική ικανότητα, καθώς ο αναγνώστης πρέπει να παρακολουθεί την πλοκή και τους χαρακτήρες, όπως και να ανακαλεί προηγούμενες εμπειρίες τους, ώστε να είναι σε θέση τις συνδέει με τις επόμενες. Παράλληλα, σε όλη αυτή τη διαδικασία αυξάνεται ο χρόνος της συγκέντρωσης προσοχής. Μέσα από την ανάγνωση βιβλίων, ενισχύονται οι Δεξιότητες της λογικής σκέψης : η λογοτεχνία βοηθά δηλαδή στην εξαγωγή συμπερασμάτων και στην αναγνώριση αιτίας – αποτελέσματος. Ουσιαστικά, κάθε βιβλίο περιλαμβάνει διαφορετικά κοινωνικά σενάρια. Μέσα από την παρατήρηση και ταύτιση με τους χαρακτήρες ηρώων, ο αναγνώστης παρακολουθεί τα αποτελέσματα των πράξεών τους, προβλέπει τις συνέπειες των επιλογών τους, εξάγει συμπεράσματα για τη συμμετοχή τους στην έκβαση της ζωής τους και κατ’ επέκταση τους χρησιμοποιεί ως ένα μοντέλο προς μίμηση ή προς αποφυγή.
 
Από τις πλέον σημαντικές επιδράσεις της λογοτεχνίας είναι ότι βελτιώνει τις επικοινωνιακές δεξιότητες : Το παιδί, ως παρατηρητής, έχει την ευκαιρία να μπαίνει στη θέση όλων των προσώπων της ιστορίας, να προβλέπει τι θα τους συμβεί, να συμφωνεί ή να διαφωνεί με τις επιλογές τους, να χαίρεται με τις χαρές και να λυπάται με τις λύπες τους, να αισθάνεται δικαίωση ή αδικία. ‘Έχει την ευκαιρία να παρακολουθεί πρότυπα συμπεριφοράς σε διαφορετικές περιστάσεις, γεγονός που βελτιώνει την κοινωνική επίγνωση, αυξάνει την κοινωνική κατανόηση και ενισχύει την ενσυναίσθηση.
 
Ορισμένα παραμύθια και βιβλία, μέσα από τη διαχείριση συγκεκριμένων θεμάτων , όπως για παράδειγμα το διαζύγιο, το πένθος, η διαχείριση συναισθημάτων, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, διευκολύνουν την προσαρμογή του παιδιού και εφήβου σε στρεσσογόνα γεγονότα ή σε νέες φάσεις ζωής. Μία ακόμα σημαντική πτυχή της λογοτεχνίας είναι η ψυχαγωγία : είναι προφανώς μία πιο ποιοτική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, σε σχέση με τα ηλεκτρονικά μέσα , όμως μπορεί να είναι αντιστοιχα διασκεδαστική και παράλληλα βοηθά στην πνευματική εγρήγορση και στην ανάπτυξη της φαντασίας.
 
Πλησιάζοντας προς το τέλος, θα αναφέρουμε ίσως την πιο σημαντική πτυχή της λογοτεχνίας , η οποία αποτελεί πιθανώς τον πιο πολύτιμο γονεικό ρόλο : τη διαμόρφωση αξιών. Μέσα από τη λογοτεχνία, ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με ένα νόημα ζωής και με πληθώρα αξιών: φιλία, αγάπη, ειλικρίνεια, αφοσίωση, δικαιοσύνη, εντιμότητα, επικράτηση του καλού, αγωνιστικότητα, ανθρωπισμός, δημοκρατία, ελευθερία. Οι ήρωες των αγαπημένων μας βιβλίων αποτελούν έμπνευση για τον αναγνώστη και πρότυπα ζωής. Η λογοτεχνία συνήθως υπερασπίζεται και προάγει αξίες και με τον τρόπο αυτό συντελεί στην ηθική διαπαιδαγώγηση των παιδιών και εφήβων και λειτουργεί ως αρωγός στο σημαντικό αυτό έργο της οικογένειας.
 
Και ας μην ξεχνάμε. Όλα τα οφέλη της φιλαναγνωσίας δεν αφορούν μόνο στα παιδιά και στους εφήβους μας, αλλά και σ’ εμάς τους ίδιους! Ο πιο πειστικός τρόπος να εμπνεύσουμε τα παιδιά μας να διαβάζουν λογοτεχνικά κείμενα είναι να βλέπουν εμάς να ταξιδεύουμε μέσα από ένα βιβλίο…
 
 
Σωτηρία Κεχρή
 

“Βρώμικη” 12άδα φρούτων και λαχανικών

Βασικές διαπιστώσεις του Dirty Dozen  

Η φράουλα διατηρεί τα πρωτεία της τροφής με τα περισσότερα φυτοφάρμακα, όμως νέες μετρήσεις δείχνουν και άλλα φρούτα και λαχανικά που εμφανίζουν αυξημένες ποσότητες χημικών.

Γνωρίζουμε ήδη πολύ καλά τη σημασία του να καταναλώνουμε φρούτα και λαχανικά που είναι στην εποχή τους. Δυστυχώς όμως, ορισμένα φρέσκα τρόφιμα ακόμα και στην εποχή τους εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων. Τα χημικά αυτά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όχι μόνο μειώνουν την ευεργετική επίδραση των φρούτων και των λαχανικών στον οργανισμό, αλλά και μπορεί να επιβαρύνουν την υγεία, από το νευρικό μέχρι το ορμονικό και ενδοκρινικό σύστημα.

Η Περιβαλλοντική Ομάδα Εργασίας (EWG), μια αμερικανική ΜΚΟ που ασχολείται με τη μελέτη τοξικών χημικών ουσιών στις τροφές, πραγματοποιεί ετήσιους ελέγχους σε μια ευρεία γκάμα μη βιολογικών καλλιεργειών, προκειμένου να διαπιστώσει ποια είναι τα φρούτα και τα λαχανικά με τα περισσότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Δυστυχώς κάθε χρόνο τα αποτελέσματα είναι λίγο-πολύ τα ίδια: Οι φράουλες κατέχουν σταθερά το στέμμα του πιο «μολυσμένου» από χημικά τροφίμου, γι’ αυτό και όταν δεν αγοράζουμε βιολογικές θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα ενδελεχείς με το πλύσιμό τους.

Τη δεύτερη θέση στη λίστα «Dirty Dozen», όπως την ονομάζει η EWG, διατηρεί επίσης εδώ και χρόνια στις ΗΠΑ το σπανάκι, ενώ στην τρίτη θέση παραμένει το κέιλ (λαχανίδα). Στη λίστα του 2024 φιγουράρουν για πρώτη φορά δύο νέες τροφές, που σύμφωνα με τους ειδικούς απαιτούν την προσοχή μας: τα μούρα και τα φασολάκια.

Τα φρούτα και τα λαχανικά με τα περισσότερα φυτοφάρμακα (για το 2024):

  • Φράουλες
  • Σπανάκι
  • Κέιλ (λαχανίδα)
  • Σταφύλια
  • Ροδάκινα
  • Αχλάδια
  • Νεκταρίνια
  • Μήλα
  • Γλυκές και καυτερές πιπεριές
  • Κεράσια
  • Μούρα
  • Πράσινα φασόλια

Τι φυτοφάρμακα περιέχονται στις βρώσιμες καλλιέργειες και πόσο επικίνδυνα είναι;

Σύμφωνα με την EWG, τα τέσσερα από τα πέντε φυτοφάρμακα που ανιχνεύονται στα φρούτα και τα λαχανικά είναι μυκητοκτόνα. Τα δύο από αυτά, η φλουδιοξονίλη και η πυριμεθανίλη (που έχουν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις από όλα τα υπόλοιπα) είναι γνωστά ως ενδοκρινικοί διαταράκτες. Αυτό σημαίνει ότι παρεμβαίνουν στα βασικά ορμονικά συστήματα στο σώμα που είναι υπεύθυνα για πολλές πτυχές της ανάπτυξης και της αναπαραγωγής.

Τα φυτοφάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται καθώς αναπτύσσονται τα τρόφιμα για να αποτρέψουν ή να αφαιρέσουν μύκητες, όμως εφαρμόζονται και μετά τη συγκομιδή για να διατηρηθούν τα προϊόντα χωρίς μούχλα κατά τη μεταφορά τους στα καταστήματα. Και παρόλο που τα τρόφιμα πλένονται πριν προωθηθούν στην αγορά, ίχνη από τα χημικά αυτά παραμένουν.

Clean Fifteen : Τα φρούτα και λαχανικά με τα λιγότερα φυτοφάρμακα

Αξίζει να σημειωθεί ότι η EWG δημοσιεύει μία ακόμα λίστα που περιλαμβάνει τα τρόφιμα με τα λιγότερα φυτοφάρμακα που ελέγχθηκαν τη χρονιά που πέρασε, τα οποία θωρακίζονται καλύτερα από το παχύ εξωτερικό τους περίβλημα (φλούδα). Ποια είναι αυτά;

  • Αβοκάντο
  • Γλυκό καλαμπόκι
  • Ανανάς
  • Κρεμμύδια
  • Παπάγια
  • Κατεψυγμένος αρακάς
  • Σπαράγγια
  • Πεπόνι Honeydew
  • Ακτινίδια
  • Λάχανο
  • Καρπούζι
  • Μανιτάρια
  • Μάνγκο
  • Γλυκοπατάτες
  • Καρότα

 Πώς οι καταναλωτές μπορούν να αποφύγουν τα φυτοφάρμακα

Τα τρόφιμα της λεγόμενης “βρόμικης” 12άδας μπορούμε να τα αγοράζουμε κατά προτίμηση από μαγαζιά με βιολογικά προϊόντα (εφόσον αυτό είναι δυνατόν), να τα πλένουμε σχολαστικά, να τα καθαρίζουμε ή να τα βράζουμε. (πχ, το μήλο: το πλένουμε σχολαστικά, μετά πλένουμε τα χέρια μας για να φύγει το φυτοφάρμακο από τα χέρια μας, και έπειτα το καθαρίζουμε τη φλούδα).

Οι άνθρωποι που τρώνε βιολογικά προϊόντα τρώνε λιγότερα φυτοφάρμακα. Μια μελέτη της Cynthia Curl του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον η οποία δημοσιεύθηκε στις 5 Φεβρουαρίου, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν  βιολογικά προϊόντα είχαν σημαντικά λιγότερο οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα σε δείγματα ούρων τους, παρόλο που ανέφεραν ότι έτρωγαν το 70 % περισσότερες μερίδες φρούτων και λαχανικών ανά ημέρα από ενήλικες που αναφέρουν ότι «σπάνια ή ποτέ” αγοράζουν βιολογικά προϊόντα (Curl 2015).Αρκετές μακροπρόθεσμες μελέτες  έχουν δείξει ότι τα οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών.

Πηγή: Environmental Working Group,

Απέναντι όχθη, ow.gr